Գիտնականները պարզել են, որ շաքարախտի դեմ նոր դեղամիջոցները կարող են պաշտպանել դեմենցիայից

Դեմենցիան համաշխարհային առողջապահական լուրջ խնդիր է: ԱՀԿ-ի կանխատեսումների համաձայն՝ մինչև 2030 թվականը տկարամտություն ունեցող մարդկանց թիվը ամբողջ աշխարհում կհասնի 78 միլիոնի։ Հատկապես տագնապալի է այն փաստը, որ 2-րդ տիպի շաքարախտը զգալիորեն մեծացնում է դեմենցիայի զարգացման ռիսկը։

Վերջերս կորեացի գիտնականները BMJ ամսագրում հրապարակեցին հետազոտության արդյունքները, որոնք հույս են ներշնչում այս հիվանդության դեմ պայքարում։ Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ 2-րդ տիպի շաքարախտի որոշ դեղամիջոցներ կարող են զգալիորեն նվազեցնել դեմենցիայի զարգացման ռիսկը: Հետազոտությանը, որն անցկացվել է 2013-ից 2021 թվականներին, մասնակցել է 2-րդ տիպի շաքարախտով 40-ից 69 տարեկան ավելի քան 110 հազար հիվանդ: Հետազոտության սկզբում մասնակիցներից ոչ մեկը դեմենցիա չի ունեցել:

Գիտնականները հիվանդներին բաժանել են երկու խմբի՝ մի խումբը ստացել է նատրիումի-գլյուկոզայի համատրանսպորտային 2 (SGLT2) արգելակող դեղամիջոցներ, որոնք հայտնի են որպես գլիֆլոզիններ, իսկ մյուսը ստացել է դիպեպտիդիլ պեպտիդազ 4 (DPP-4) ինհիբիտորներ կամ գլիպտիններ։ Հետազոտության բոլոր մասնակիցները նաև ընդունում էին մետֆորմին, որը ստանդարտ դեղամիջոց է շաքարախտի բուժման համար:

Արդյունքները ցույց են տվել, որ գլիֆլոզիններ ընդունող հիվանդների մոտ տկարամտության զարգացման ռիսկը 50%-ով նվազել է գլիպտիններ ստացած խմբի համեմատ: Գլիֆլոզինները նաև 39%-ով նվազեցրել են Ալցհեյմերի հիվանդության և 52%-ով անոթային դեմենցիայի զարգացման ռիսկը։ Հետաքրքիր է, որ պաշտպանիչ ազդեցությունը մեծանում է թմրամիջոցների օգտագործման տևողության աճով:

Հետազոտության հեղինակներն ընդգծում են այս արդյունքները հաստատելու համար ավելի երկար ուսումնասիրությունների անհրաժեշտությունը: Գիտնականները մեծ հույսեր են կապում գլիֆլոզինների հետ՝ որպես 2-րդ տիպի շաքարախտ ունեցող մարդկանց դեմենցիայի կանխարգելման հնարավոր միջոց: Կարևոր է նշել, որ նմանատիպ արդյունքներ են հայտնաբերվել մեկ այլ ուսումնասիրության մեջ, որը հրապարակվել է American Journal of Preventive Medicine-ում: Այս ուսումնասիրությունը, որը վերլուծել է ավելի քան 1,5 միլիոն հիվանդների տվյալները, նաև պարզել է, որ մետֆորմին և գլիֆլոզիններ ընդունող հիվանդների մոտ տկարամտության և Ալցհեյմերի հիվանդության ռիսկը զգալիորեն ցածր է, քան այլ դեղամիջոցներ ընդունող հիվանդները: